تبیین عوامل منشأ اختلاف در خصوص پذیرش گزارش‌های حسابرسی مالیاتی پیش از اصلاحیه ماده ۲۷۲ ق.م.م. در راستای احیای بستر برون‌سپاری حسابرسی مالیاتی

نویسندگان

    رحمان زیبا پرچم دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، پردیس بین المللی، واحد ارس، دانشگاه تهران، ارس، ایران.
    ساسان مهرانی * دانشیار،گروه حسابداری، دانشکده حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران smehrani@ut.ac.ir
    جواد رضازاده دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
    غلامرضا كرمي استاد، گروه حسابداري، دانشكده حسابداري و علوم مالي، دانشكدگان مديريت، دانشگاه تهران، تهران، ايـران

کلمات کلیدی:

حسابرسی مالیاتی, ماده ۲۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم, برون‌سپاری مالیاتی, عوامل منشأ اختلاف, نظام مالیاتی ایران

چکیده

هدف این پژوهش شناسایی و تبیین عوامل منشأ اختلاف میان سازمان امور مالیاتی و مؤسسات حسابرسی مستقل در خصوص پذیرش گزارش‌های حسابرسی مالیاتی پیش از اصلاحیه ماده ۲۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم، به منظور احیای بستر برون‌سپاری حسابرسی مالیاتی است. این پژوهش از نوع اکتشافی-توصیفی بوده و با استفاده از رویکرد ترکیبی انجام شده است. در بخش کیفی، داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با ۱۱ نفر از خبرگان حوزه مالیاتی در بخش‌های اجرایی و دانشگاهی و با روش نمونه‌گیری گلوله برفی گردآوری و به روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شد. در بخش کمی، دو مرحله پرسشنامه طراحی و در مجموع بین ۱۵۷ و ۱۱۳ نفر از خبرگان توزیع شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های دوجمله‌ای، ویلکاکسون و کروسکال-والیس تحلیل شدند. برای بررسی پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که به ترتیب ۸۶۷/۰ و ۸۰۹/۰ به دست آمد که نشانگر پایایی قابل قبول ابزار است. نتایج نشان داد ۱۵ عامل اصلی و ۴ عامل جدید به عنوان منشأ اختلاف شناسایی شدند. مهم‌ترین عوامل شامل ابهام و تعارض در بخشنامه‌ها و مقررات مالیاتی، پیچیدگی و عدم شفافیت معافیت‌ها و هزینه‌های قابل قبول، ضعف نظارت رسمی بر عملکرد مؤسسات حسابرسی، نبود سازوکار شفاف برای انتخاب مؤسسات حسابرسی، ضعف شناخت متقابل ممیزان و حسابرسان از قوانین و استانداردها، پایین بودن کیفیت گزارش‌های حسابرسی مالیاتی، و ضعف سامانه‌های تبادل داده میان سازمان امور مالیاتی و مؤسسات حسابرسی بودند. همچنین، تعدد مراجع قانون‌گذاری مالیاتی، نبود مرجع نهایی تصمیم‌گیر، و نگاه بدبینانه طرفین نسبت به رعایت اخلاق حرفه‌ای از دیگر عوامل تأثیرگذار محسوب شدند. پژوهش حاضر نشان داد که مجموعه‌ای از چالش‌های قانونی، ساختاری، حرفه‌ای و زیرساختی در تعامل بین سازمان امور مالیاتی و مؤسسات حسابرسی مستقل نقش اساسی در ایجاد اختلافات پیرامون پذیرش گزارش‌های حسابرسی مالیاتی داشته است. در نتیجه، اصلاحات نظام‌مند در ساختار نظارتی، ارتقای آموزش و تعاملات بین نهادی، تقویت زیرساخت‌های تبادل اطلاعات و تدوین دستورالعمل‌های شفاف می‌تواند زمینه احیای مؤثر برون‌سپاری حسابرسی مالیاتی را فراهم سازد.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Adrian, I. (2022). Outsourcing Of Tax Services: The Case Of Romania. Revista Economică, Lucian Blaga University of Sibiu, Faculty of Economic Sciences, 74(3), 50-70. https://doi.org/10.56043/reveco-2022-0025

Ahmad, N., Mohammed, Z. M., Iskandar, T. M., Mohd Hanefah, H. M., & Faizal, S. M. (2014). Outsourcing Malaysia Federal Tax Audit: The Stakeholders' Views. Jurnal Pengurusan, 41. https://doi.org/10.17576/pengurusan-2014-41-02

Asgari, H., & Rostami, V. (2017). Investigating the Impact of the Implementation of Article 272 of the Direct Taxes Act on the Taxes Receivable from Legal Entities of the Tax Affairs Organization: A Case Study of the General Directorate of Tax Affairs of Zanjan Province. International Comprehensive Conference on Accounting in Iran,

Bābājānī, J., & Morādmanad, M. J. (2007). Performance Evaluation of the Implementation of Article 272 of the Direct Taxes Act (Approved 2001). Empirical Studies in Financial Accounting, 5(17), 105-128. https://doi.org/10.1080/09585200601127731

Dian, W. (2022). The effectiveness of tax audit as a self-assessment system supervision measures and tax revenue support (Study at the Large Tax Office 4). Ilomata International Journal of Tax and Accounting, 3(3), 258-271. https://doi.org/10.52728/ijtc.v3i3.501

Eslami Zarei, M. J., Pourali, M. R., Samadi, M., & Asgari, M. H. (2025). Audit warning test on the financial reporting quality. International Journal of Finance & Managerial Accounting, 10(39), 101-118. http://www.ijfma.ir/article_23632.html

Fazlzādeh, A., & Najafi, N. (2013). Investigating the Difference Between Taxable Income According to the Tax Audit Report and the Taxable Income Assessed by the Tax Affairs Office. Tax Research Journal, 21(18), 57-76.

Hoshi, A. (2010). Tax Auditing in Iran and the World. Official Accountant Quarterly, 7(12), 8-10.

Hosseinābādī, J., & Zamānī Mazdeh, M. (2014). Investigating the Executive Barriers to Tax Auditing in Iran (Subject of Article 272 of the Direct Taxes Act). Scientific-Research Quarterly of Accounting and Management Accounting Knowledge, 3(11), 55-66.

Kuzmin, T., Leshchuk, H., Savkiv, U., & Sas, L. (2024). Optimization of Enterprise Costs Through Outsourcing in Accounting and Taxation in the Context of Anti-Crisis Management. Journal of Vasyl Stefanyk Precarpathian National University, 11(4), 51-58. https://doi.org/10.15330/jpnu.11.4.51-58

Ma'rouf, N. N. (2025). Presenting a Conceptual Model for Financial Internal Controls Based on Contingent Risks and Government Financial Reporting Transparency (Case Study: Kurdistan Regional Government of Iraq). Scientific-Research Quarterly of Accounting and Management Auditing Knowledge, 14(3), 279-297.

Saeed Zarei, S., & Haji, M. H. R. (2025). Auditor Report Type and Defensive and Offensive Strategies of Companies. Journal of New Approaches in Management Sciences, 5(3), 230-240. magiran.com/p2846885

Yazdi, Z., Bani Mahd, B., & Nikoumaram, H. (2024). The Role of Perceived Pressure on Accountants' Ethical Beliefs in Financial Reporting. Financial Accounting and Auditing Research, 16(1), 151-185.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۵/۰۱/۲۰

ارسال

۱۴۰۴/۰۴/۰۱

بازنگری

۱۴۰۴/۰۷/۲۲

پذیرش

۱۴۰۴/۰۷/۲۹

شماره

نوع مقاله

Articles

ارجاع به مقاله

زیبا پرچم ر. .، مهرانی س.، رضازاده ج. .، و كرمي غ. (1405). تبیین عوامل منشأ اختلاف در خصوص پذیرش گزارش‌های حسابرسی مالیاتی پیش از اصلاحیه ماده ۲۷۲ ق.م.م. در راستای احیای بستر برون‌سپاری حسابرسی مالیاتی. حسابداری، امور مالی و هوش محاسباتی، 1-20. https://www.jafci.com/index.php/jafci/article/view/232

مقالات مشابه

1-10 از 176

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده